Gabriel Garcia Marquez, twitter dilini ta 1951 yılında keşfetmiştir.
Nasıl mı, işte hikâyesi.
Garcia Marquez 1948 yılında Bogota’dan Cartegena’ya geçti. Üniversite öğrenimine de bu şehirde devam etti. Bu değişikliğin sebebi Bogota’daki kanlı çatışmalarla süren siyasal çalkantıydı. O yılın 9 Nisan günü Devlet Başkanı adayı liberal lider Jorge Eliecer Gaitan suikast sonucu öldürülmüş ve Bogotazo denilen yakıp yıkmalı olaylar başlamıştı. Bundan Garcia Marquez’in kaldığı pansiyon da nasibini almıştı.
Nobel’in yolları
Üniversiteli Gabito Cartegena’ya cebinde 4 Kolombiya pezosu ile vardı. Daktilosunu ve öykülerinin orijinallerini pansiyondaki yangın alıp götürmüştü. İlk gecesini karakolda geçirdi; zira sokağa çıkma yasağı vardı ve o bir parkta sabahlamaya kalkmıştı.
Oldukça kötü bir başlangıç. Ama durun bakalım, bu şehir onu Nobel Edebiyat Ödülü’ne götüren yolun başı olacaktır.
Çok geçmez orada El Universal gazetesinde muhabirliğe başlar. Aynı gazetede dizgicilik yapan ve at yarışları kronikleri yazan Guillermo Antonio Dávila Peñalosa ile dostluk kurar. Bu dev yapılı ak tenli mavi gözlü cachaco (Bogota gibi dağlık bölgelerde yaşayan İspanya kökenliler, kent soylular) aynı zamanda sihirbazdır. Marquez’in bir tutkusu da sihirdir, ta çocukluğuna dayanan. (Kızkardeşi Aida, Marquez’deki sihirbazlık tutkusunu anlatır. Çocukluklarının kasabası Arracata ve yöresinde ünlü olan Richardine adlı sihirbaza hayrandır ve ne yapıp edip ondan bir iki küçük numara öğrenmiştir. Kaynak: Aida Garcia Marquez, Gabito el nino que soño a Macondo. Yay., Grupo Zeta, 2013)
“El Mago Davila” (Sihirbaz Davila, lâkabı bu), costeño (Kolombiya’nın kıyılarında yaşayan melez yapısı olanlar) Marquez’e birtakım sihir numaraları da öğretir: Hokkabazlık sırları, el çabukluğu marifet.
Peki yazıda sihir..?! Metin alanında gözbağcılık, büyüleme?!
El Mago Davila, o dönem bir yandan Cartagena’nın içkili danslı âlemlerine akıp bir yandan da William Faulkner’ın romanlarından edebi teknikler kapmaya çalışan Gabito’ya yazı alanında da sihir numaraları öğretir ve ona Nobel Edebiyat Ödülü hedefini gösterir. Büyük yönlendirme: Roman sanatı Nobel’e ulaşma sanatıdır.
İlk dizgicin kim senin?!
Linotip operatörü (kurşun dizgi makinasını kullanan) Guillermo Antonio Dávila Peñalosa, aynı zamanda Marquez’in ilk dizgicisidir. İkisi “Comprimido” adıyla yarım mektup kâğıdı ebatlarında (14×21 cm) mini bir gazete çıkartırlar. Tabii dizgici Antonio Davila’dır. Bin adet basılan bu akşam gazetesi sadece 6 gün (sayı) çıkar (18-23 Eylül 1951). “Sıkıştırılmış” anlamındaki Comprimido’da Marquez çok az kelime ile hikâyeli haberler kaleme almıştır.
Marquez, yine o sıralar ilk romanı La Hojarasca’yı yazmaktadır (Türkçe’de Yaprak Fırtınası adıyla yayınlandı). Bu eserin bütün yazım sürecinde yanında Antonio Davila vardır.
. . .
Guillermo Antonio Dávila Peñalosa, ‘El Mago Dávila’, geçtiğimiz 22 Nisan Çarşamba günü sabah saat 03: 30’da Bogotá’daki Reina Sofía Kliniği’nde vefat etti.
91 yaşını sürdürüyordu. Hiç emekli olmadı denilebilir, zira bir iki yıl öncesinde bir derginin yayın yönetmenliğini yapmaktaydı.
El Mago tam bir Garcia Marquez anlatısı kahramanıdır. Büyük yazarın ikonik tarafından bir parça daha koptu.
edebiyathaber.net (9 Mayıs 2020)
