Türkiyeli okurlarla ilk buluşmasının üzerinden çeyrek asır geçen “Futbol Asla Sadece Futbol Değildir”, yazar Simon Kuper’in bir dünya turuna çıkıp futbola dair “topçularla”, siyasetçilerle, taraftarlarla ve daha birçok kişiyle yaptığı konuşmaları ve kendi yorumlarını içeren futbol kültürünün “kutsal kitabı”.
Katar’ta düzenlenen 22. FIFA Dünya Kupası yarın saat 18.00’da Arjantin ve Fransa arasında oynanacak final maçı ile sahibini bulacak ve biz de bir Dünya Kupası’nı daha geride bırakmanın getirdiği birtakım duygular ile turnuva hakkında olmazsa olmaz yorumlarımızı çarşıda, pazarda, markette, berberde paylaşarak ama haklı ama haksız çıkıp hayatımıza kaldığımız yerden devam edeceğiz.
Her şeyde olduğu gibi futbolun da eski tadı tuzu kalmadı. Bir sanayi metasına dönüştüğünden beri futbol, tüm bileşenleriyle beraber profesyonel bir para kazanma ve kazandırma mekanizması olarak işlemeye başladı. “Eskiden” diyebileceğimiz bir zaman dilimi kadar uzakta olan bir dönemde onlarca yıldız oyuncuyu dört yılda bir görmek için can atarken, artık o yıldızlar paranın peşinde giden bir yoldan yürüyerek birer marka haline geldi ve büyü bozuldu. Hem kazanan hem kazandıran futbolun sihirli ayaklarının ölüsü bile hâlâ para basmaya devam ederken meşhur tezahüratta dendiği gibi bu oyunun asıl “cefası” yine taraftar üzerine kalacak. Onlar CEO’sundan duvar sıvacısına, öğrencisinden ev hanımına kadar üzerlerine giydikleri “ceketleri” tribünde yer almadan önce dışarı da bırakıp tek vücut tuttukları takımlara, sesleri kesilene kadar destek vermeye devam edecek. Artık topun peşinden sadece futbolcuların değil, politikacıların, iş adamlarının, medyanın koştuğu bir “alan” olan futbol, eskisi ve yenisiyle çatışsa da içinden çıkan kültür sayesinde milyonları kendine kilitleyecek. Ve herhangi bir gün, herhangi bir yerde, herhangi bir kişi tarafından, bu “kültürü”nden yola çıkılarak “Futbolun kitabı var mı?” diye sorulursa cevabı tartışmaya kapalı bir biçimde, “Çoktan yazıldı. Adı da ‘Futbol Asla Sadece Futbol Değildir’ olacak.
Aslında “Futbol Asla Sadece Futbol Değildir” ve yazarı Simon Kuper hakkında çok şey biliyoruz ama Dünya Kupası vesilesiyle yazarın kim olduğunu, neler yaptığına dair hatırlatma amaçlı ufak bir özet geçmekte fayda var. 15 Ekim 1969 yılında Uganda’da doğan Simon Kuper Oxford Üniversitesi’nde tarih ve Almanca eğitimi almış. Stanford, Kaliforniya, Berlin ve Londra’da yaşamış. 1994 yılında Football Against the Enemy adıyla İngiltere’de yayınladığı “Futbol Asla Sadece Futbol Değildir” kitabı tüm dünyada büyük ilgi görmüş ve onlarca dile çevrilmişti. Observer ve Guardian gibi prestijli gazetelerde yazarlık yapan Kuper şu an ailesiyle birlikte Paris’te yaşayan ve Financial Times’ta futbol, edebiyat ve politika yazılar kaleme alan Simon Kuper’in kitabı Türkiye’de de ilk olarak 1996 yılında yayınlanmıştı. Birçok kez yeni baskılarıyla önümüze gelen “Futbol Asla Sadece Futbol Değildir” daha önce olduğu gibi yine İthaki Yayınları tarafından Salih Sinan Gürtunca çevirisiyle okurlarla buluştu.
Türkiyeli futbolseverlerin ya da “sevmeyip sempati besleyenlerin” kitapla buluşmasının üzerinden çeyrek asır geçse de güncelliğini hâlâ koruyan “Futbol Asla Sadece Futbol Değildir” bir kez daha okunmayı hak ediyor. Zira Kuper’in anlattıkları, “fena halde hayata benzeyen” bu oyunun saha dışındaki tezahürünün bire bir kopyası olarak soluk alıp vermeye devam ediyor.
edebiyathaber.net (17 Aralık 2022)
