Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Hasan Âli Yücel Klasikler dizisinde yayımlanan Stendhal’ın ‘Kırmızı ve Siyah’ isimli eseri, romanın yetkin realist örneklerinden biri ve psikolojik romanın ilk temsilcisi olarak dikkat çekiyor.
Edebiyat eleştirmenlerince ‘Parma Manastırı’ ile birlikte Stendhal’in en büyük yapıtlarından biri olarak nitelendirilen Kırmızı ve Siyah, romantik bir kahramanın “gerçek” ile mücadelesini yetkin bir şekilde işlemektedir. Romantik kahramanı Julien Sorel’in yükselme hırsı önce kiliseye sonra da orduya sürükler, Stenhdal’e psikolojik romanın mucidi unvanını kazandıran psikolojik tasvirleri, hem Julien Sorel’in tutku ve korkularını hem de Fransız Tarihi’nde Restorasyon Dönemi olarak bilinen bir dönemin toplumsal koşullarına ışık tutar.
Kitaptan:
Julien uşaklarla bir arada yemeye razı olmaktansa, bütün bunlardan vazgeçmek gerekebileceğini düşündü. Babam beni buna zorlayabilir; ölürüm buna razı olmam. Birikmiş on beş frankı aşkın param var, hemen bu akşam kaçarım; jandarmayla karşılaşmayacağım ara yolları kullanarak iki günde Besançon’a varırım, orada askere yazılır, gerekirse İsviçre’ye geçerim. Ama o zamanda ne yükselme, ne de daha iyi yerlere gelme şansım kalır, insana her kapıyı açan rahiplik sıfatımı da kaybedebilirim.
Aslında uşaklarla bir arada yemekten böylesine nefret etmek Julien’e yakışmıyordu, servete kavuşmak için çok daha zor şeylere katlanabilirdi. (Sayfa24)
Julien’de ateşli bir ruhun yanında, çoğu kez budalalıkla bir arada rastlanılan türden güçlü bir bellek vardı. Geleceğinin bağlı olduğunu gördüğü yaşlı rahip Chêlan’ın gözüne girebilmek için İncil’in Latincesini baştan sona ezberleşmişti; ayrıca krallık yanlısı M. De Maistre’in Papa’sını ezbere bilirdi, ama ikisini de umursamazdı. (Sayfa 25)
edebiyathaber.net (7 Şubat 2014)
