“İnsanın yaşadığı değildir hayat, aslolan hatırladığı ve anlatmak için nasıl hatırladığıdır.”
2005 yılında, basıldığı yıl, 550 sayfalık bu anı kitabını bir çırpıda okuyup bitirmiştim. O dönemden bugüne Marquez’in yazarlık serüvenini ve yaşamını anlattığı bu kitabı uzun süre peşimi bırakmadı.
Yıl 2012, bir kez daha okudum altını çizdiğim satırları. Marquez’in hayatla olan mücadelesi ve hayal kırıklıklarına rağmen vazgeçmediği yazma serüveni beni bir kez daha etkiledi.
Çocukluğunda dedesi ile yaptığı gezintileri, yaşam boyu onu çevreleyen kadınların anlattığı hikâyelerle birleştirdi.
Ucuz otellerdeki tek serveti sandaletleri, duşta yıkadığı iki parça giysisi ve yazılarını koyduğu deri çantasıydı.
Herkesten ayrı bir köşede sigara dumanıyla gölgelenip yazılar yazdı. Yoksul, yalnız ama hep yazar olma umuduyla dopdoluydu.
“Öykülerimden ve romanlarımdan kazandığım teliflerle yaşamaya başlamam, inanılmayacak kadar az kazançlarla dört kitap yayınladıktan sonra, kırklı yıllarımın ortalarını bulmuştur. Bundan önceki yaşamım beni bir yazardan başka her şeye dönüştürmeyi deneyen sayısız yemle mücadele ederek galip gelmeye çalışan, iç içe geçmiş bir tuzaklar, hileler ve hayaller karmaşasıydı.”
On kardeşi, güçlü bir kadın olan annesi ve eczane açma girişimleri başarısızlıkla sona eren babası ile birlikte yoksullukla mücadele ettiler. Babasının ve annesinin tüm yaşananlara rağmen birbirlerine olan bağlılığı ve güçlü aşkları ileride yazacağı romanlarına konu olmuştur.
Marquez, kahkaha ve gözyaşları ile geçen bu zorlu dönemde yiyecek bir lokma bulamadığında bile okula gitmeye devam etti. Uzun ve yorucu çalışma saatlerine rağmen bir yolunu bulup mutlaka kitap okurdu.
Yazar ne çok anı biriktirmiş, okudukça şaşırdım. Bir insan hafızası kaç kişiyi saklar? Geçen yılların ardından kaleme aldığı anılarında bu kadar detay nasıl canlanır? Peki ya ben, Ankara-Bursa arasında geçen yaşamımdan neleri hatırlıyorum? Belleğimin tozlu raflarında kimler ve hangi anılar gizli?!
Kitabı okurken ben de yazarla birlikte Aracataca’da, Barranquilla’da kırmızı tuğladan evlerin, hüzünlü badem ağaçlarının, sıcak ve tozlu sokakların arasında gezindim. Okuma arsızı Marquez ile Mundo Kitapçısı’nda buluşup, yazar dostlarıyla sohbet ettim.
Ve anladım ki “Güneş herkes için parıldar”.
Deniz Yılankaya – okuryatar.com (5 Temmuz 2012)
