Polisiye edebiyatı Türkiye'de olduğu kadar dünyada da çıkışını sürdürürken, kendi içinde yeni akımlar ve eğilimler yaratarak yoluna devam ediyor. Bu eğilimlerin içinde en dikkat çekici olanıysa, son zamanlarda giderek bir ivme kazanan Orta Avrupa polisiyeleri…
Yakın zamana kadar İsveç polisiyeleriyle heyecanlanmaya alışmışken, görünen o ki şimdi de Orta Avrupalı yazarlar tarafından baştan çıkarılacağız. Üstelik onların bir de geçmişten gelen bölgesel avantajları var. Polisiye denilince ilk akla gelen büyük ustaların (Köstebek / E Yayınları, ile yeniden gündemimizde olan John le Carre) hemen hepsi soğuk savaş döneminde geçen ve dolayısıyla da Orta Avrupa şehirlerini mesken tutan polisiyeler yazmışlardı. Şimdi ise bizzat bu topraklardan çıkan yazarların elinden çıkan polisiyelerle karşı karşıyayız.
Bu akımın ilk yükselen değerleri ise şu isimler; Macar yazar Vilmos Kondor, Le Carre karışımı bir yazar olarak gösterilen Ukraynalı Andrey Kurkov, Polonya tarihini fantastik edebiyatla harmanlayan Marek Krajewski ile bir diğer Polonyalı yazar olan Zygmunt Miloszewski…
Eh bu arada Avrupa'nın daha batısında yer alan yazarlar ile Amerikalı polisiye yazarlarının da eli armut toplamıyor elbette. Onlar da polisiye türüne kendi içinde yeni akımlar ve ivmeler kazandırarak ortaya çağdaş bir edebiyat yorumu çıkarıyor.
Örneğin geçtiğimiz hafta içinde Siren Yayınları'ndan çıkan Hafiyenin El Kitabı'nın 2009 Dashiell Hammett Ödüllü yazarı Jedediah Berry… Borges, Kafka ve Calvino'dan ilham aldığını söyleyen, eserleri Terry Gilliam ve David Lynch filmlerini anımsatan Berry'nin tarzını, bu referanslarla sezmişsinizdir sanırım. Berry, ilk romanı Hafiyenin El Kitabı'nda eşi benzeri olmayan bir şehri hem karanlıkları hem de kabusları ile bir arada inşa ediyor. Polisiye ile fantastik edebiyatı iç içe geçiriyor.
İthaki Yayınları'ndan yayınlanmayı sürdüren Rodolfo Martinez imzalı Sherlock Holmes serisi ise Arthur Conan Doyle'ın unutulmaz kahramanına, yeni maceralarla yepyeni bir yorum getiriyor. Sherlock Holmes ve Şairin Ayak İzleri adlı serinin son halkasında Holmes'ü İspanya İç Savaşı'na götürmekle kalmıyor; H.P. Lovecraft, Robert Capa, Clark Kent, Jorge Luis Borges gibi isimleri de macerasına dahil ediyor.
Kaynak: Sabah (23 Şubat 2012)
