Opera deyince ilk akla gelenlerin başındadır Carl Orff’un 1937’de bestelediği “Carmina Burana”. Tabii bunun yanında Mozart’ın “Figaro’nun Düğünü”, Rossini’nin “Giyom Tell”, Bizet’nin “Carmen”, Verdi’nin “Aida” gibi operalarının da hakkını vermemiz gerekir.
“Carmina Burana”ya temel olarak alınan metin, 12. ve 13. yüzyıllarda yazılan ve söylenen şiirlerden derlenmiştir. Bu koleksiyon Bavyera Alpleri’nde Benedikt’in papazlarına ait bir manastırda 1803 yılında bulunmuştur. Bu şiirler karışık bir biçimde eski Almanca, Latince ve eski Fransızca öğrenci şarkılarını, gezginci ozanların dizelerini kapsar. Konuları ise ölüm korkusu, günahlar, zevk, eğlence, bahar, talih gibi dünyevi konulardır. Ortaçağ müziğiyle çok yakından ilgilenen Alman Besteci Orff, tüm bunları ses solistleri, koro ve orkestra için düzenlemiş ve çalgıları -tıpkı eski çağlardaki gibi- insan sesini desteklemek düşüncesiyle kullanmıştır.
Carl Orff’un engin ortaçağ ve tiyatro bilgisi ile çok müstehcen sözlerden oluşan “Carmina Burana”, sade yapısına rağmen 1937’de seslendirildiğinde çok eleştirilse de inanılmaz bir başarı sağlamıştır.
Düzenli biçimde değişen insan yaşamını yansıtan ve insanların ibret alması amacıyla yazılan şiirlerden oluşan bu “Sahne Kantatı” (metni, bir olayı yada bir konuyu anlatan, fakat sahnede oynamak için hazırlanmamış, bir ya da birkaç solo şarkıcı ve orkestra için yazılmış yapıt); Talih, Baharda, Çayırlarda, Tavernada, Aşk Bahçesi, Blanziflor ve Helena son olarak da yine Talih adlı yedi bölüm içinde 25 bölmeden oluşur.
Kaset ve CD’den dinlenildiğinde bile insanı fazlasıyla heyecanlandıran, tüyleri diken diken eden, bir o kadar da duygulandıran “Carmina Burana”nın O Fortuna bölümünü, 29 Kasım’da İstanbul’a gelecek olan ve tüm otoriteler tarafından çağımızın en önemli müzisyenlerinden biri olarak kabul edilen Hollandalı kemancı, besteci, orkestra şefi André Rieu’nun yönetimiyle dinleyelim.
Uğur Ersöz – edebiyathaber.net (2 Ekim 2013)
